Sarmısak(Allium sativum),kalp sağlığı için popüler bir bitkidir.Binlerce araştırma,sarmısağın vücut sağlığı üzerinde belirgin koruyucu etkileri olduğunu göstermiştir.Sarmısak kolestrol ve kan şekeri düzeyini düşürür.Kalp krizi riskini azaltır.Kan pıhtılaşmasını ve tümör oluşumunu engeller. Bir sarmısak soğanı yaklaşık 70 tane sağlığa faydalı aktif madde içerir.Bu 70 aktif maddeden biri ALLİSİNDİR. Allisin bir sülfür bileşiğidir.Peptik ülsere ndene olan helicobakter pilori,uçuklar ve kandida ya neden olan virüs ve mantarlar da dahil,bir çok paraziti,mantarı ve virüsü öldürür. Yüksek miktarda allisin içerdiğinden,sarmısak bağışıklık sistemini bakteriyel,viral ve fungal enfeksiyonlara karşı destekler.Bazı çalışmalar sarmısağın kulak ve maya enfeksiyonlarında da etkili olduğunu göstermiştir.
Sarmısak yüksek tansiyonun ve kalp hastalıklarına neden olan diğer sorunların tedavisinde kullanılabilir.Çalışmalar sarmısağın kan basıncını,kötü kolestrolü(LDL),trigliseridi en az % 10 oranında düşürdüğünü göstermiştir.Sarmısak oksidasyonu önleyerek LDL oluşumunu azaltır.Böylece damar tıkanıklığını ve kalp hastalıklarını önler. LDL ve trigliserid seviyesinin düşük olması kanın damarlarda pıhtılaşmasını önler.Hayvanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalar sarmısağın damarlarda oluşan plakları azalttığını göstermiştir. Sarmısak tümör oluşumunu engelleyen ve yavaşlatan aktif maddeler içerir.Sarmısak yemek ya da sarmısak tabletleri kullanmak kanser riskini azaltır,özellikle mide kanserini.Sarmısakta bulunan allisin maddesi mide üzerinde koruyucu etkiye sahiptir.Allisin sindirim yolları kanserleriyle direk bağlantılı helicobacter pilori bakterisinin çoğalmasını önler. Sarmısak göğüs,kolon ve yemek borusu kanserinden korunmaya da yardım eder. Sarmısak kemoterapi gören hastalara da faydalı olabilir.Özellikle deksorubisinle tedavi olanlara.Glutation miktarını artırarak,kemoterapinin kalp ve karaciğere verdiği zararları azaltır. Kemoterapi hastaları hekimlerine tanışmadan herhangi bir sarmısak takviyesini kullanmamalılar,bazı insanlarda kemterapi neticesi görülen kanamaları artırabilir. Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde sarmısağın kan şekerini düşürüp,insülin salınmasını artırdığı tespit edilmiştir. Kokusunun ötesinde sarmısağın mide sorunları,kusma,ishal ve bazı insanlarda astım krizleri gibi yan etkileri olabilir.Emziren anneler sarmısak ve sarmısak takviyeleri kullanmamalı,bebekde koliğe neden olabilir. Kan sulandırıcı,antibiyotik,antifungal,steroid,iltihap önleyici ilaçlar kullananlar hekime danışmadan sarmısak veya sarmısak takviyesi kullanmamalı.
Fitokimyasal:Allisin
Tanımı: Allisin sarmısağın haşerata karşı savunma mekanizmasıdır.Sarımsak saldırıya uğradığı veya hasar gördüğü zaman enzimatik bir reaksiyonla allisin salgılar.Allinaz enzimi alliin kimyasalını haşerata karşı toksik etkisi olan allisine çevirir.Allisinin anti-mikrobiyal etkisi 1944 yılında Cavallito tarafından bulundu.Saf allisin piyasada bulunmaz çünki dayanıklı değildir ve kötü kokar.Sarımsaktan ayrılarak elde edilen saf allisin bir kaç sat içinde faydalı özelliklerini kaybeder.Dialliltrisülfat allisine benzeyen sentetik olarak üretilen bir maddedir.Dayanıklıdır ve bakteri,mantar ve parazit enfeksiyonlarına karşı kullanılır. Sarımsak kullanırken dikkat edilmesi gereken husus allisin,sarmısak pişirildiği zaman uçar ve sarımsak direk yutulduğu zaman da allisin açığa çıkmaz.Allisinin açığa çıkması için sarımsağın ezilmesi ve pişirilmemesi gerekir.Yani allisin almak için sarmısak sahanda dövülerek yemeklere çiğ olarak ilave edilmelidir. Kaynakları: Sarımsak Allisinin Etkisi: Allisinin anti-mikrobiyal etkisi çeşitli enzimlerin tiol grublarıyla kimyasal tepkimeye girmesyle ortaya çıkar. Yüksek miktarda samısak tüketen populasyonlarda gastrik ülser daha az görülür.Çalışmalar allisinin gastrik ülserin başlamasında etkili olan helicobacter pylori bakterisini önleyici etkiye sahip olduğunu doğrulamıştır.Bu bakterinin allisine duyarlılığı yüksek oranda sarımsak tüketen toplumlarda mide kanseri vakalarının daha az görünmesini de açıklayabilir.1997 yılında Ankri tarafından yapılan bir çalışma yavru hamstırların böbrek hücrelerinde entamoeba hstolytica parazitinin etkinliğini azalttığını kanıtladı.
