SIĞIRKUYRUĞU OTU
2 Yıllık
1-2 m
7-9 Aylar
CA,Ho,Na
Çiçekleri


Calba Königskerze Verbascum densiflorum BERTOL.
Sığır kuyruğu otu
Sığır otu, Büyük çiçekli Calba
Kral mumu, Büyük Sığır kuyruğu otu
Mum otu, Deve dili otu
Tüylü ot, Yünlü ot
Familyası: Sıracaotugillerden, Brauenwurzgewâchse, Scrophulariaceae
Drugları: Calba çiçeği; Verbasci flos
Calba otunun genellikle çiçekleri, hatta çiçeklerinin tamamı değil taçları ve döllenme tozlukları çay, tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır. Çok nadiren kök ve yaprakları da kullanılmaktadır.
Giriş: Calbanın takriben 300 türü mevcuttur ve bunlardan sadece üçün*den tıbbi amaçlarla istifade edilmektedir. Bunlar Büyük çiçekli calba; Verbascum densiflorum BERTOL. (Verbascum thapsiforme), Adi calba; Verbascum phlomoides ve Küçük çiçekli calba; Verbascum thapsus’tur. Tarihte ilk defa Mısırlılar sonrada Romalılar tarafından kullanılan bitki günümüzde çay, tentür ve natürel ilaç imalatı için özel olarak yetiştiril*mektedir. Tarihte; bronşit, öksürük, ses kısılması, diş ağrısı, kramplar ve ishale karşı kullanılmıştır. Verbascum Latince barba’dan türemiş olup sakalı anlamına gelir. Bugün de Almanca Yün çiçeği (Wollblume) veya Kral mumu (Konigskerze) diye anılır. Türkçe Sığırkuyruğu denmesi her*halde uzun bir çiçek sapından dolayıdır.
Botanik: Büyük Calba 1-2 m boyunda iki yıllık, dikine yükselen ve çatal*laşan üzeri tüylü bir bitkidir. Yaprakları birinci yıl sadece Rozet yaprakları vardır ve ikinci yıl gövde ve çiçek başağı kendini gösterir. Alt yaprakları uzun ve geniş mızrak şeklinde, 20-40 cm uzunluğunda 10-25 cm enin*dedir. Fakat yukarı doğru yaprakları yavaş yavaş küçülür. Üzeri tüylü ve grimsi renktedir. Çiçekleri 3-5 cm çapında altın sarısı renkte beş oval veya yumurta şeklindeki parçadan oluşan taçlara sahiptir. Taçların orta*sında döllenme tozlukları bulunur ve bu beş döllenme tozluğunun ucunda kahverengimsi topuzcuklar bulunur. Kupaları grimsi yeşil renkli ve ince mızrak şeklindedir. Sığır kuyruğu otunun çiçek sapları takriben 30-100 cm’yi bulabilir.
Yetiştirilmesi: Muhtemelen vatanı Balkanlar, Türkiye ve Ortadoğu ülke*leri olup buradan zamanla dünyanın diğer ülkelerine yayıldığı tahmin edilmektedir. Bu nedenle Türkiye’nin hemen her yöresinde problemsiz ye*ti*şir ve yetiştirilir. Calba genellikle kireçli, kirli, silisikasitli toprakları sever. Seyrek ormanlar, meralar ve yol kenarlarında yetişir.
Hasat zamanı: Çiçek açmaya başladığı andan itibaren çiçeklerinin tacı (taç yaprakları) ve döllenme tozlukları toplanır, fakat kupası (kupa yap*rakları) toplanmaz. Taçları kurtulurken 40˚ fazla olmamalı ve özel kap*lar*da muhafaza edilmelidir. Malesef şifalı bitkiler toplama, kurutma, pa*ket*leme ve depolama işlemleri sırasında çok yanlışlar yapılmaktadır. Bit*kinin şifalı kısmı yaprak veya çiçekleri ise asla Güneş altında kurutulmaz ve mutlaka gölgede kurutulmalıdır. Ayrıca örneğin bitki 5 günde kurudu ise, 2 gün daha kurumada bırakmak mahzurludur, çünkü birleşimindeki eterik yağları kaybettiğinden kalitesi düşer. Sadece bitki kökleri Güneş’te kurutulur ve kurur kurumaz hemen paketlenip depolanması gerekir. Şifalı bitkilerin Aktarlar’da açıkta satılması kalitesini kısa sürede düşürür ve etkisini oldukca azaltır.

Birleşiminde: Geniş bilgi: Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp isimli kitabımızda mevcuttur.
Araştırmalar: Geniş bilgi: Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp isimli kitabımızda mevcuttur.
Tesir şekli: Geniş bilgi: Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp isimli kitabımızda mevcuttur.

Kullanılması:
a) Modern anlamda klinik araştırmalar henüz yapılmamıştır.
b) Komisyon E’nin 22a nolu, 01.02.1990 tarihli ve 25.01.1989 tarihli Monografi bildirilerine göre nefes yollarını üşütmeye karşı kullanılır.
c) Homeopatide; Trigeminus nevralji (yüz sinirlerinin ağrısı), Kulak ağrı*sı, ses kısıklığı, larenjit (gırtlak iltihaplanması), öksürük ve yatağı ıs*lat*maya karşı kullanılmaktadır.
d) Halk arasında; Gıcıklı, tahrişli ve kuru öksürük, üşütme, grip, bal*gam, göğüs ağrısı, akciğer üşütmesi, bronşit, verem, astım, ses kısıl*ması, boğmaca, larenjit, farenjit (boğaz iltihaplanması), otitis (orta*kulak iltihaplanması), sinüzit, uçuk, diş eti iltihaplanması, makat kaşıntısı ve Trigeminus nevraljiye karşı kullanılır.
Açıklama: Calba çiçeğinin birleşimindeki Müsilaj iltihaplı ve tahrişli mu*kozayı (sümüksü iç deri) teskin eder, gıcıklı öksürüğü önler, çünkü müsi*lajın birleşimindeki maddeler çözülmediğinden sindirim sistemi tara*fından absorbe edilemez.
Çayı: Calba çiçeğinden (sadece taçları ve döllenme tozlukları) 2 kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 300-500 ml kaynar su ilave edilir, 5-10 dakika demlemeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir.

Çay Harmanları:

Calba yağı: Calba çiçeklerinden (taç ve döllenme tozlukları) 30-40 gr beyaz bir şişeye konur, üzerine 1 litre Zeytinyağı doldurulur ve güneş gö*ren bir yerde 3-4 hafta bekletildikten sonra süzülerek Calba yağı elde edilir. Bu yağ kulak girişindeki Ekzema veya Çıbana karşı veyahut ta Ortakulak iltihaplanmasında günde 3-4 defa 1-2 damla kulağa damlatılır.
Homeopatide: Calba çiçeğinden 20-30 gram bir şişeye konur ve üzerine 100 ml %70lik alkol ilave edilir ve şişe güneş ışınlarından uzakta muhafaza edilir. Şişe her gün bir defa çalkalanır ve 4-5 hafta sonra süzülerek Homeopatide <> ismi ile anılan Tentür elde edi*lir. Bu tentürden günde 3-4 defa 10-15 damla alınır.
Hastalığın belirtisi (semptom):
1. İdrar sıkıştırması, mesane hassasiyeti ve az idrar
2. Günde iki defa gelen ağrılar
3. Uyurken öksürme, fakat uyanmama
4. Havlar gibi öksürme ve ses kısılması
5. Sinüzit, baş dönmesi ve sersemlik
6. İdrarını yaparken yanma
7. Genellikle gece öksürme ve bazen akşamda başlayabilir
8. göğse batma ve sıkışma
9. Kulakta çekiyormuş gibi ağrı ve kulak tıkalıymış gibi hisler
10. Mide mukozasının tahrişi ve kabızlık
11. Eklem ve kaslarda sinirsel ağrılar
Bu gibi hallerde Calba Tentürü gerekir.

Yan Tesirleri: Bilinen bir yan tesiri yoktur.

 

 ve

SIĞIR KUYRUĞU

Orjinal Adı :Verbascum thapsus

Diğer Adları :Yünotu

Bilgi :Sıracagiller familyasındandır. Kuzey Yarıküre”nin ılıman bölgeleriyle, özellikle Avrasya”nın doğu kesiminde yaygın olarak yetişir. Ülkemizde de yol, bahçe ve tarla kenarlarında sıkça görülür. 60-200 cm. arasında boylanabilen, iki yıllık dayanıklı otsu bitkidir. Sarımsı renkli ve yuvarlak kesitli, dayanıklı, ince tüylerle kaplı, dik ama dallara ayrılmayan yapıdaki gövdesi ve bitkinin birinci yılında, tabanında rozet şekli oluşturan, ikinci yılında gövdesinden de uzayan iri yaprakları vardır. Sığırkuyruğu birinci yılını çiçeksiz geçirir. İkinci yılının yaz ortasından başlayarak, sonbahara kadar, gövdenin ucunda başaklar oluşturan parlak sarı renkli çiçekler açar. Bu çiçekler olgunlaşınca içinde tohumlarını taşıyan iki gözlü kapsülü olan meyvelere dönüşür. Güneşli; soğuktan ve rüzgârdan korunmalı yerleri seven sığırkuyruğu bitkisi, suyu iyi akıntılı olmak koşuluyla bitek olmayan topraklarda bile yetişir. Döktüğü tohumlarıyla çoğalır.

Sığırkuyruğunun yaprak ve çiçekleri, yapışkan bitki sıvısı, saponinler, uçucu yağ ve verbaskosit adı verilen flavonitler ile glikozitleri içerir. Bol miktarda nektar içeren çiçekleri, bal arılarını bitkiye çeker.

Tibbi Etkileri ve Kullanımı Bedene yararları Antik çağlarda da bilinen ve adı Homer”in destanlarında da geçen sığırkuyruğunun tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle sıralanabilir:

• Balgam söktürücüdür.

• Göğsü yumuşatır. Bronşit ve kronik öksürük durumlarında iyileştiricidir.

• Solunum yolları mukozasının enfeksiyonlarında iyileştirici etkiler yapar.

• Sesin boğuklaşması ve ses kısıklığı durumunda iyileştiricidir.

• Mide üşütmesinde oluşan karın ağrısını geçirir.

• İdrar söktürücüdür.

• Sakinleştiricidir.

Bu etkileri sağlamak üzere, sığırkuyruğunun yapraklan yaz ortasında kahverengileşmeden önce toplanıp özenle kurutulur. Çiçekleri ise, yaz ortasından sonbahar başlarına kadar kuru havada toplanır gölge yerde ya da 40 dereceden sıcak olmayan yapay ısıtmalı yerde kurutulur. Bitki nemli yerde kalırsa tıbbi etkilerini yitirir. Bu şekilde toplanıp kurutulmuş ve saklanmış olan yaprak-çiçek karışımından 1 tatlı kaşığı alınıp 1 bardak kaynar suda demlendirilerek elde edilen infüzyondan, günde üç kez birer bardak içilir.

• Sığırkuyruğu, ayrıca etkili bir yara iyileştiricidir. Ciltteki yangıları da geçirir. Bunun için, körpe yaprak ve çiçekleri ezilerek bir yara lapası hazırlanır. Bu lapa şikâyetli yerlere dıştan uygulanır.

• Sığır kuyruğunun taze çiçekleri banyo suyuna katılırsa cildi yumuşatır ve sarı saçları parlaklaştırır